Tiyatromuzda Tarih Konuşmaları XXVI- Peri Efe

 

 

Tiyatromuzda Tarih Konuşmaları dizisinin XXVI. oturumu Peri Efe’nin “Teodor Kasap’ın Yunanca ve Türkçe Gazetelerinde Gölge Tiyatrosu” başlıklı konuşmasıyla 29 Nisan Salı günü Yapı Kredi Kültür Sanat Loca salonunda gerçekleştirildi. Teodor Kasap’ın çıkardığı Hayâl dergisi Osmanlı basın tarihi içinde özel bir yere sahiptir. Hayal’in Yunanca versiyonu sayılabilecek Momos dergisi ise Hayâl ile birlikte kısmen eş zamanlı olarak basılır ve her ikisi de farklı dillerdeki siyasi mizah dergileri arasında yer alır. Peri Efe konuşmasında her iki dergiyi Kasap’ın kullandığı gölge tiyatrosu öğeleri ve dil özellikleri açısından karşılaştırarak değerlendirdi. Ayrıca Kasap’ın ısrarla savunduğu geleneksel tiyatromuzla ilgili düşünceleri ve onun çağdaşlaştırılmasına yönelik önerileri de tartışmaya açıldı.

Peri Efe

2007 M.A. Bizans & Çağdaş Yunan Çalışmaları (ana dal), Türkoloji (yan dal), Viyana Üniversitesi Tez: “Ein Bürokrat und Gelehrter aus Millet-i Rum im Osmanischen Reich des 19. Jahrhunderts: Alexandros Karatheodoris” (“19. Yüzyıl Osmanlı İmparatorluğundaki Millet-i Rum’dan bir Bürokrat ve Aydın: Aleksandros Karatheodoris”) 2017 Ph.D. Çağdaş Yunan Çalışmaları, Viyana Üniversitesi Tez: “Karagiozis – Schattenspiel und Politik: Der griechische Karagiozisspieler Sotiris Spatharis” (“Karagiozis- Gölge tiyatrosu ve Politika: Yunan hayali Sotiris Spatharis”)

Başlıca araştırma alanları: Gölge tiyatrosu, Karagiozis ve Karagöz, Fenerliler, Karamanlıca, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki azınlıklar, Türkiye/Yunanistan’daki dil sorunu, Milliyetçilik.

Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Rum Ortodoks cemaatinin elit kesimi olan Fenerliler ile ilgili hazırladığı dosyanın yanısıra kendisi de bir Fenerli olan Aleksandros Karatheodoris ile ilgili makaleleri vardır. Yunanistan’da oynatılan gölge oyunun farklı yönlerini ve Karagöz’le ilişkisini ele alan makaleleri ve bu konuda hazırladığı iki dosya başta Toplumsal Tarih’te olmak üzere birçok dergide yayınlanmış, gölge tiyatrosunun millileşme süreci ile ilgili derlemesi Hayal Perdesinde Ulus, Değişim ve Geleneğin İcadı 2013 yılında, Yunanistan’ın önemli hayalîlerinden Spatharis’in anılarının Türkçe çevirisi Hayali Sotiris Spatharis’in Anıları ise 2015 yılında basılmıştır. Şimdilerde gölge tiyatrosunda müstehcen ve siyasi mizahı konu alan ikinci derlemesi üzerinde çalışmaktadır. Bir diğer araştırma alanı olan Yunan alfabesiyle yazılan Türkçe metinlerle olan çalışmasının ürünlerinden biri 2021 yılında basılan Evangelinos Misailidis’in Tamaşa-yi Dünya ve Cefakâr u Cefakeş romanıdır. Bu romanı notlayarak Latin alfabesine aktarmıştır. Bunun yanısıra Yunan harfleriyle yazılmış bir tıbbî metni de Latin harflerine aktararak yayına hazırlamaktadır.